Informacje o ewidencji i sprawozdawczości związanej ze stosowaniem czynników chłodniczych HCFC były już wielokrotnie publikowane przez Fundację Ochrony Warstwy Ozonowej PROZON oraz przez Krajowe Forum Chłodnictwa. Niemniej jednak, ze względu na zbliżający się termin składania sprawozdań ubiegły rok (do końca lutego 2009 r.!) oraz widząc, że sporo firm wciąż ma co do tej kwestii wątpliwości i pytania, postanowiliśmy ponowić tę informację.

 Niniejszy artykuł dotyczy tych z Państwa, którzy wykorzystywali w swej działalności gospodarczej w 2008 r. roku czynniki chłodnicze będące substancjami kontrolowanymi (tj. substancjami zubożającymi warstwę ozonową, SZWO).

Przypomnijmy, że do SZWO zalicza się:

• czynniki z grupy CFC, w tym m.in. R12, R11, R500, R502;

• czynniki z grupy HCFC, w tym najpopularniejsze to: R22, R401A/B, R402A/B, R403A/B, R408A, R409A, R123, R141b.

 Dla substancji CFC i HCFC istnieje obowiązek prowadzenia odrębnej ewidencji stosowania substancji kontrolowanych według wzoru określonego przez Ministra Gospodarki i Pracy w rozporządzeniu z dnia 11 sierpnia 2004 r. (Dz.U.2004.185.1911). Ewidencję można prowadzić na papierze, bądź elektronicznie - w komputerze. Przy prowadzeniu ewidencji w formie elektronicznej, rozporządzenie narzuca obowiązek dokonywania co najmniej miesięcznych wydruków.

 Ponadto, aktualnie obowiązująca ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową z 2004 r. (Dz.U.2004.121.1263) wprowadza obowiązek przekazywania informacji zawartych w tej ewidencji do "wyspecjalizowanej jednostki" wskazanej przez Ministra Środowiska. Jednostką tą wyznaczono Biuro Ochrony Warstwy Ozonowej i Klimatu, Instytut Chemii Przemysłowej, ul. Rydygiera 8, 01-793 Warszawa (BOWOiK); kontakt - tel./faks: (22) 633-92-91. Wspomniane sprawozdania (czyli generalnie ewidencję za cały rok) należy przekazać do BOWOiK do 28 lutego za rok poprzedni. Jeśli korzysta się z usług poczty, sprawozdanie należy wysłać listem poleconym i koniecznie zachować pokwitowanie nadania. Bardzo przydaje się w razie ew. kontroli Inspekcji Ochrony Środowiska.

 Od 2005 r. Krajowe Forum Chłodnictwa udostępnia swoim członkom opracowane wzory ewidencji/sprawozdania dot. substancji kontrolowanych. Baza ewidencji przygotowana jest w programie MS Excel i jest zautomatyzowana. Wszystkie niezbędne pozycje zliczają się automatycznie. Jej wypełnianie „na bieżąco” zapewnia spełnienie wymogów przepisów ochrony środowiska w tym zakresie, a dodatkowo gry przychodzi do rozliczenia – znacząco oszczędza czas związany z przygotowaniem sprawozdań do BOWOiK. Zweryfikowanie i wydrukowanie sprawozdania zajmuje nie więcej niż kilka minut.

 Przypomnijmy, że ewidencję (w tym przychody i rozchody) należy wypełniać odrębnie dla KAŻDEJ substancji kontrolowanej, czyli dla każdego czynnika oddzielnie. A oto krótka inststrukcja obsługi formularzy...

• W kolumnie "pochodzenie" oraz "cel używania" arkusza (tj. kolumna "i") należy wpisywać symbole pochodzenia lub używania określone w załączniku nr 4 w/w rozporządzenia.

W przypadku firm serwisowych, zapewne najczęściej używane będą następujące kategorie:

> A - określająca "zbycie lub nabycie w kraju";
> D2 - określająca "obsługę techniczną lub naprawę urządzeń i instalacji zawierających substancje kontrolowane"); zgodnie z rozporządzeniem, w przypadku sprzedaży czynników chłodniczych w ramach wykonywanej obsługi technicznej lub naprawy urządzeń zawierających substancje kontrolowane, należy wybrać kategorię "D2";
> D15 - oznaczająca "inne cele" - tym symbolem należy zaznaczać ew. emisję freonów do atmosfery;
> E1 - oznaczająca "odzysk we własnym zakresie" – w przypadku odzysku freonu od klienta;
> E2 - oznaczająca "recykling we własnym zakresie (ponowne napełnienie urządzeń po wstępnym oczyszczeniu)",
> E7 - oznaczająca "przyjęcie lub przekazanie do recyklingu, regeneracji lub unieszkodliwienia na obszarze kraju" - w przypadku rozchodu wynikającego z przekazania odzyskanych czynników do Fundacji PROZON do ekologicznego zagospodarowania (www.prozon.org.pl).

• Kategorie A, B i C mogą być "przydzielane" zarówno dla przychodów, jak i rozchodów substancji kontrolowanych.
• Kategoria E1 może być "przydzielana" wyłącznie dla przychodów substancji kontrolowanych.
• Pozostałe kategorie (D1-D15 oraz E2-E10) mogą być "przydzielane" wyłącznie dla rozchodów substancji kontrolowanych.

Firmy zainteresowane otrzymaniem bezpłatnie zautomatyzowanego formularza ewidencji SZWO proszone są o kontakt z Fundacja PROZON ([email protected]) lub z Krajowym Forum Chłodnictwa ([email protected]).

 Życzymy owocnego wypełniania tabelek. Służymy pomocą i wyjaśnieniami, w razie potrzeby.