Chcesz wykorzystywać naturalne ciepło z gruntu i ogrzewać dom w oszczędny, ekologiczny sposób? Warto rozważyć inwestycję w gruntową pompę ciepła. Jak dokładnie działa? Czy jest efektywna? Kiedy warto ją zamontować? Sprawdź odpowiedzi!

Gruntowa pompa ciepła – zasada działania

Pompa ciepła jest nowoczesnym urządzeniem grzewczym, które wykorzystuje energię odnawialną, a konkretnie naturalną energię cieplną z otoczenia. Na rynku dostępne są pompy powietrzne, wodne oraz gruntowe.

W przypadku gruntowej pompy ciepła pozyskiwanie energii cieplnej odbywa się poprzez pionowe sondy wiercone do głębokości nawet 200 m lub kolektory poziome układane na niewielkiej głębokości w sposób meandryczny lub spiralny. Zarówno sondy, jak i kolektory poziome są wypełnione czynnikiem niezamarzającym, tzw. solanką. Jest to roztwór wody i glikolu propylenowego lub etylenowego, który krążąc w instalacji pobiera ciepło z gruntu, a następnie oddaje je w wymienniku. Tam jest przekazywane do instalacji grzewczej budynku.

Wszystkie rodzaje pomp ciepła są urządzeniami ekologicznymi, charakteryzującymi się niskimi kosztami eksploatacji. Jak natomiast wypada jej efektywność, szczególnie na tle popularniejszych pomp powietrznych?

Efektywność gruntowej pompy ciepła

Gruntowe pompy ciepła cechują się jednakowo wysoką efektywnością przez cały rok, niezależnie od warunków zewnętrznych. Temperatura gruntu jest bardziej stabilna niż temperatura powietrza, dlatego pompa gruntowa jest zwykle oszczędniejsza w eksploatacji niż pompa powietrzna. Wydajność pomp powietrznych spada natomiast przy temperaturach poniżej 0°C.

Trzeba jednak mieć na uwadze, że koszt instalacji gruntowej pompy ciepła jest zwykle wyższy ze względu na konieczność wykonania kolektorów poziomych lub pionowych sond. Wymaga to przeprowadzenia prac ziemnych na działce lub odwiertów za pomocą specjalistycznych urządzeń, co może generować dość wysokie koszty. Dlatego zastanawiając się nad opłacalnością inwestycji w pompę ciepła gruntową, warto dokładnie przeliczyć zarówno możliwe do wygenerowania oszczędności, koszt jej zakupu oraz koszt instalacji.

Gruntowa pompa ciepła – czy warto? Wady i zalety

Jak ocenić, czy w danym przypadku gruntowa pompa ciepła jest dobrą inwestycją? A może lepiej wybrać pompę powietrzną? Przed rozwiązaniem tego dylematu warto się przyjrzeć zaletom pomp gruntowych. Należą do nich przede wszystkim:

• możliwość pracy z maksymalną wydajnością nawet przy temperaturach sięgających -25°C;
• wyższa wartość wskaźników COP i SCOP przy ujemnych temperaturach niż w przypadku pompy powietrznej;
• brak jednostki zewnętrznej i związanego z tym hałasu na zewnątrz budynku;
• możliwość chłodzenia pasywnego bez udziału sprężarki pompy ciepła (freecooling);
• brak konieczności odszraniania pompy ciepła;
• niskie koszty ogrzewania;
• możliwość połączenia z fotowoltaiką w celu uzyskania dodatkowych oszczędności;
• bezpieczeństwo użytkowania (brak zagrożenia wybuchem czy wyciekiem w porównaniu np. do pieca gazowego);
• wygoda użytkowania (gruntowa pompa ciepła działa w pełni automatycznie i nie wymaga szczególnych zabiegów konserwacyjnych);
• długa żywotność urządzenia szacowana na co najmniej 30 lat;
• brak szkodliwych emisji do atmosfery.

Oczywiście gruntowe pompy ciepła nie są też pozbawione wad, choć można ich wymienić naprawdę niewiele. To przede wszystkim:

• wysokie koszty instalacji (nawet 70 tys. zł dla domu o powierzchni 120 m²);
• niezbędna określona wolna powierzchnia działki do montażu kolektora poziomego;
• konieczność przeprowadzenia odwiertów lub prac ziemnych podczas montażu;
• niższe (niż w pompach powietrznych) COP przy dodatnich temperaturach powietrza zewnętrznego (powyżej 7°C);
• koszt produkcji c.w.u. w okresie letnim może być wyższy niż w pompach powietrznych;
• ryzyko wzajemnego przemarzania sond przy zbyt małej odległości.

Warto przy tym zaznaczyć, że pompy ciepła z kolektorami pionowymi i poziomymi mają nieco inne wymagania i zalety. Ich dokładne zestawienie znajdziesz pod adresem https://pompy.app/poradniki/gruntowa-pompa-ciepla/. Pomoże Ci to zdecydować się na właściwy typ gruntowej pompy ciepła. Koszt montażu również może zależeć od typu kolektora oraz indywidualnych uwarunkowań działki. Dlatego warto skorzystać z wyceny zanim podejmiesz ostateczną decyzję.

Gruntowa pompa ciepła – dla kogo?

Kto powinien rozważyć inwestycję w gruntową pompę ciepła? Tego typu urządzenie sprawdzi się najlepiej:

• na terenach, na których częściej występują mrozy – gruntowa pompa ciepłą zapewnia bowiem stabilne działanie z pełną wydajnością nawet przy -25°C;
• w nowych domach z niezagospodarowaną działką – ułatwia to bowiem dokonanie montażu kolektora poziomego lub sondy pionowej;
• jeśli zależy Ci na maksymalnym obniżeniu kosztów eksploatacji budynku – ogrzewanie pompą gruntową jest bowiem zwykle tańsze niż w przypadku pompy powietrznej;
• jeśli nie chcesz instalować jednostki zewnętrznej pompy ciepła – instalacja gruntowa tego nie wymaga, wszystkie elementy zewnętrzne są umieszczone pod powierzchnią gruntu;
• jeśli nie zniechęcają Cię wyższe koszty inwestycji – koszt zakupu i montażu gruntowej pompy ciepłą jest wyższy niż w przypadku pompy powietrznej.

Wiele zależy zatem od potrzeb inwestora i innych indywidualnych czynników.