Drodzy Czytelnicy !

Tak oto mamy już listopad, i jak zwykle w pierwszych jego dniach odwiedzamy naszych bliskich, przyjaciół i znajomych w miejscach ich wiecznego spoczynku, wspominając chwile, kiedy byli wśród nas, wypełniając swoją aktywnością otaczającą nas przestrzeń. Brak wielu z tych, często bardzo nam bliskich osób napawa nas smutkiem, jednocześnie zmusza do rzadkich w dzisiejszym świecie chwil zadumy i refleksji nad celem naszego tu i teraz ziemskiego wędrowania. Szukamy w pamięci obrazów z bliższej i dalszej przeszłości, które niestety często się zacierają w odniesieniu do czasu, miejsca, a nade wszystko ludzi, z którymi mieliśmy okazję być i współpracować. Kiedy przygotowując materiały do zamknięcia tego, podwójnego numeru naszego pisma, zerknąłem na naszą chłodniczą listę nieobecnych kolegów, to niestety jest ona coraz dłuższa. Znajdują się na niej tak szacowne nazwiska, jak: Z. Gruda (2001), S. Wójcik (2004), K. Gutkowski (2004), A. Paliwoda (2004), J. Mazur (2006), F. Bujnowski (2008), J. Grabowski (2009), W. Pronobis (2009), W. Jastrzębski (2011), i wielu innych kolegów, znakomitych fachowców w dziedzinie chłodnictwa i klimatyzacji. Jestem pewien, że w innym wymiarze wszyscy oni stanowią dla nas tu obecnych moralne i zawodowe wsparcie.

Już po raz dziewiąty prezentujemy na naszych łamach sylwetkę i dorobek zawodowy osoby, która naszym skromnym zdaniem na takie wyróżnienie zasługuje. Osobą tą jest dr inż. Edmund Nowakowski, który należy do pierwszych inżynierów sanitarnych okresu powojennego, uzyskując dyplom inżyniera urządzeń sanitarnych w 1954 roku. Będąc zatrudnionym na Politechnice Wrocławskiej, na Wydziale Inżynierii Sanitarnej (od 1953 r.) miał bliski kontakt zarówno z działalnością naukowo- -dydaktyczną, jak i zawodową. Należy do grona osób, które wywarły duży wpływ na rozwój dziedziny inżynierii sanitarnej w Polsce. Jest autorem ponad 280 publikacji, w tym podręcznika „Zakłady Pralnicze”, za który otrzymał Nagrodę Indywidualną Ministra Szkolnictwa Wyższego i Nauki (1983). W swoim dorobku posiada 28 patentów i 3 wzory użytkowe, z których większość znalazła zastosowanie w praktyce. W zakresie projektowania instalacji sanitarnych jest projektantem szeregu obiektów o unikalnym przeznaczeniu. Prezentowany dorobek dr inż. E. Nowakowskiego jest imponujący i zawiera szereg rozwiązań dotychczas nieznanych, na które uzyskał zastrzeżenia patentowe. Warto zauważyć, że nasza z nim współpraca zaowocowała 17. artykułami, które w latach 2002 – 2008 ukazały się na łamach „Techniki Chłodniczej i Klimatyzacyjnej”. Tradycyjnie przy takiej okazji publikujemy przygotowane przez autora artykuły, w tym przypadku są to trzy oryginalne opracowania. Pierwsze z nich dotyczy wentylacji grawitacyjnej mieszkań z centralnym ogrzewaniem, której działanie nadal nie jest zadawalające. Projektanci i inwestorzy wciąż nie wykorzystują środków technicznych, za pomocą których mogą uzyskać większą skuteczność działania wentylacji mieszkań, ponieważ generalnie ich nie znają. W artykule przedstawiono możliwości doboru elementów składowych wentylacji grawitacyjnej pomieszczeń w budynkach mieszkalnych z centralnym ogrzewaniem, które w sposób istotny wpływają na prawidłowe jej działanie. Druga z publikacji poświęcona jest wentylacji grawitacyjnej mieszkań z miejscowymi źródłami ciepła (ogrzewanie, ciepła woda użytkowa). W tym przypadku występują zwykle dwa, wzajemnie na siebie oddziaływujące układy: wentylacyjny i spalinowy. Dotychczas tych powiązań nie zauważano, a trzeba pamiętać, że układ spalinowy wpływa niekorzystnie na działanie wentylacji grawitacyjnej w mieszkaniu. Można ten wpływ zmniejszyć do minimum, i właśnie tej problematyce poświęcona jest druga z publikacji. W trzecim artykule autor podejmuje problem zbiorczych przewodów wentylacyjnych i spalinowych w istniejących budynkach mieszkalnych. W średnio wysokich budynkach mieszkalnych (6 do 11 kond.) jeszcze do niedawna powszechnie stosowano zbiorcze przewody wentylacyjne i spalinowe. Ze względu na nie sprawdzenie się w działaniu takich przewodów, w 1994 r. zabroniono dalszego ich stosowania, jednak wybudowane do tego roku budynki nadal są użytkowane. W materiale podane zostały propozycje rozwiązań, które w dużym stopniu mogą poprawić działanie wentylacji grawitacyjnej pomieszczeń w takich budynkach.

Kolejna publikacja zamieszczona w tym numerze, autorstwa B. Niezgody-Żelasko, W. Zalewskiego i J. Żelasko, poświęcona jest jednemu z najbardziej rozpowszechnionych typów wymienników, jakimi są wymienniki płaszczowo-rurowe. W części drugiej tego opracowania („TCHK”, nr 8/2011) podane zostały przykłady obliczeniowe dotyczące wymiennika pełniącego w urządzeniu chłodniczym rolę wodnego dochładzacza ciekłego amoniaku oraz regeneracyjnego wymiennika ciepła przeznaczonego dla bezchlorowego czynnika R 404A. W tej części przedstawiono algorytm do prowadzenia obliczeń cieplnych wymienników płaszczowo-rurowych z przegrodami segmentowymi. Zamieszczony w tym opracowaniu przykład obliczeniowy dotyczy wymiennika pracującego w układzie ciecz-ciecz, przeznaczonego do odzysku ciepła w procesie pasteryzacji soku owocowego. Autorami następnego artykułu są E. Żmuda i M. Nadera, a jego tematem jest model chłodzenia organizmu noworodka dla uzyskania stanu hipotermii łagodnej. Jest on kontynuacją cyklu publikacji, które ukazały się na łamach naszego pisma w 2009 roku, a dotyczyły selektywnego chłodzenia mózgu noworodka po niedotlenieniu okołoporodowym. W tym materiale przedstawiono wykonany w programie Matlab – Simulink model symulujący zmiany, jakie zachodzą w organizmie noworodka podczas wprowadzania go w stan hipotermii łagodnej. Model ten pomimo dużych uproszczeń odwzorowuje zmiany fizjologiczne w zakresie umożliwiającym wykorzystanie otrzymanych wyników, jako podstawy do obliczeń cieplnych urządzeń chłodzących. W efekcie symulacji znaleziono potwierdzenie słuszności otrzymanych w wyniku obliczeń wartości maksymalnych obciążeń cieplnych projektowanego urządzenia. Z kolei K. Gładyszewska-Fiedoruk i W. Bondaruk w drugiej części swojej publikacji dokonują porównania kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych wentylacji z ogrzewaniem tradycyjnym i wentylacji z ogrzewaniem powietrznym na przykładzie wybranego wolnostojącego domu jednorodzinnego. Autorzy porównują nakłady finansowe konieczne do poniesienia na takie systemy, a także ich walory użytkowe, takie jak: bezpieczeństwo, łatwość obsługi, regulacyjność, uciążliwość, estetyka, a również ekologiczność rozwiązania. Interesujący materiał, warty uważnej lektury przygotował K. Kaiser, a poświęcony jest on wentylacji pożarowej budynków wielokondygnacyjnych.

W dziale informacji ogólnych publikujemy materiał o 20-leciu działalności firmy Danfoss w Polsce oraz tradycyjnie relację zdjęciową z kolejnych szkoleń i egzaminów na świadectwo kwalifikacji prowadzonych w Gdańsku. W dziale materiałów nadesłanych przez współpracujące z naszym tytułem firmy znajdziecie państwo artykuł J. Kowal (AVOCOLD) poświęcony systemowi sterowania elektronicznym pulsacyjnym zaworem rozprężnym. Z kolei firma Mobil Industrial Lubricants prezentuje własnej produkcji oleje chłodnicze do czynników bezchlorowych grupy HFC i amoniaku. Natomiast firma Air Products informuje o nowoczesnej instalacji przeznaczonej do skraplania dwutlenku węgla, której budowa zostanie przez nią sfinansowana, a znajdzie się ona w Zakładach Azotowych w Tarnowie-Mościcach.

Jestem przekonany, że i tym razem różnorodność tematyczna prezentowanych na naszych łamach artykułów oraz materiałów o charakterze informacyjnym i promocyjnym, będzie ciekawą i zarazem użyteczną lekturą dla wszystkich naszych stałych i okazjonalnych Czytelników.

W numerze 10-11(188-189)/2011: